KOMPENDIUM WIEDZY DLA POCZĄTKUJĄCYCH (i nie tylko)

[Mr_R4VEN]

Witamy w Kompendium Wiedzy Dla Początkujących (i nie tylko)!
Uwaga: większość porad dotyczy wszystkich wersji silnikowych Nivy (chyba, że w tekście jest zaznaczone inaczej)

Tłumaczenie: Danieljs | Mr_R4VEN

Kompendium (strona główna, podstrony) jest cały czas w trakcie opracowywania.
Prosimy o zgłaszanie zauważonych błędów tłumaczenia/merytorycznych! TUTAJ

MIĘDZYOSIOWA BLOKADA MECHANIZMU RÓŻNICOWEGO/REDUKTOR

Międzyosiowa blokada mechanizmu różnicowego

 [ Nie masz uprawnień do przeglądania załączników ]

W skrzyni rozdzielczej Nivy, znajduje się międzyosiowa blokada mechanizmu różnicowego. Po jej włączeniu wały napędowe są zblokowane i obracają się z tą samą prędkością co pomaga w trudnym terenie (mechanizmy różnicowe przedniego i tylnego mostu nadal działają niezależnie). Nie wolno jeździć z włączoną blokadą po utwardzonych drogach; można jej używać tylko na luźnych nawierzchniach (błoto, piasek, żwir itp). Blokadę włącza się przy pomocy najmniejszego (środkowego) drążka: przesuń go do siebie aby włączyć blokadę (powinna się zapalić pomarańczowa kontrolka); przesuń drążek od siebie aby ją wyłaczyć. Blokadę można włączać/wyłączać podczas jazdy (ale nie przy dużych prędkościach lub przy zbyt szybko obracających się kołach).
Wskazówka: przy problemach z włączeniem/wyłączeniem blokady (szczególnie gdy nie jest zbyt często używana) należy podjechać kawałek do przodu / do tyłu i spróbować ponownie. Czasami wymaga to kilku prób.

Reduktor

Reduktor włącza się przy pomocy średniego drążka: przesuń go od siebie aby włączyć reduktor; przesuń drążek do siebie aby go wyłaczyć. Nie wolno włączać reduktora podczas jazdy - efekt będzie taki, jak gdybyś próbował zmieniać biegi bez wciskania sprzęgła.
Wskazówka: drążek reduktora można również ustawić w pozycji neutralnej (na środku), co przydaje się podczas serwisowania. Pracuje wtedy skrzynia biegów ale nie obracają się koła.

ŁAŃCUCH ROZRZĄDU ważne

Niva 1,6
Napięcie łańcucha rozrządu należy regulować co 10,000km. Zaniedbanie może doprowadzić do uszkodzenia głowicy.

Procedurę regulacji znajdziesz: TUTAJ

Warto też ściągnąć sobie szczegółową instrukcję obsługi do swojego modelu auta.

WYMIANA OLEJU ważne
Nie posmarujesz - nie pojedziesz.. Łada ma opinię zawodnego auta - bezzasadnie. Większość problemów bierze się z niedbalstwa właściciela. Zapobiegawczy serwis jest kluczowy dla właściciela Nivy. Olej należy zmieniać często, sprawdzać jego stan i dbać o jakość szczególnie, gdy auto jest używane do off-road'u. Tak więc rusz tyłek i zafunduj swojej Nivie odrobinę luksusu - wymień oleje w najbliższy weekend. Warto zmienić oleje: silnikowy, skrzyni biegów, skrzyni rozdzielczej, obu mechanizmów różnicowych (mosty) i układu kierowniczego.

Specyfikację olejów oraz ilości potrzebne do wymiany znajdziesz: TUTAJ (tekst w opracowaniu)

SKRZYNIA BIEGÓW - PRZELANIE OLEJU, MINIMALNA PRĘDKOŚĆ ważne
Skrzynia biegów (wersja 5-biegowa) jest słabym punktem Nivy. Na szczęście jest kilka środków ostrożności, które można i warto zastosować.
Instrukcja obsługi zaleca korzystanie z 5 biegu dopiero po przekroczeniu 80km/h (serwisy w Australii zalecają prędkość minimalną 90km - po wydaniu takiego zalecenia spadła ilość napraw związanych z wymianą piątego biegu). Dealer z Południowej Afryki zaleca prędkość powyżej 120km/h lub 4500 obrotów na minutę (biorąc pod uwagę, że niektóre Nivy z trudem rozpędzają się do tych 120km/h, możemy potraktować to jako żart ;)

Popularną metodą pomagającą utrzymać skrzynię biegów w dobrej kondycji jest przelanie oleju, dzięki czemu piąty bieg ma lepsze smarowanie. Zaleca się wlanie 1,8 do 2 litrów (nie 1,3l jak zaleca fabryka). Takiej ilości oleju nie da się wlać przez otwór do napełniania. Można próbować przechylić auto (wjeżdżając na przykład jedną stroną auta na wzniesienie) ale istnieje prostsza metoda - napełnienie skrzyni "od góry", po zdemontowaniu drążka zmiany biegów. Szczegółowe instrukcje TUTAJ

Warto również sprawdzić czy główna, tylna śruba skrzyni biegów (na wale wyjściowym) jest solidnie dokręcona. Jeśli jest luźna, piąty bieg może wyskakiwać i doprowadzić do uszkodzeń. Jeśli masz problemy z wyskakującymi biegami lub inne problemy ze skrzynią biegów, przeczytaj poradnik: DIAGNOZOWANIE PROBLEMÓW ZE SKRZYNIĄ BIEGÓW (tekst w przygotowaniu)

DLACZEGO SKRZYNIA BIEGÓW HAŁASUJE I WIBRUJE?
W Nivie skrzynia biegów i skrzynia rozdzielcza są rozdzielone - żeby działały płynnie i gładko muszą być wycentrowane względem siebie. Wibracji i hałasu nie da się całkowicie wyeliminować ale nie powinny być one zbyt mocne (jeśli takie są to prawdopodobnie wewnątrz skrzyni lub skrzyni rozdzielczej dochodzi do uszkodzeń).

Poradnik jak wycentrować skrzynię rozdzielczą i skrzynię biegów znajdziesz TUTAJ

Poradnik jak wzmocnić mocowania skrzyni rozdzielczej znajdziesz TUTAJ

UŻYWAJ ORYGINALNYCH CZĘŚCI
Z powodu rzekomo słabej jakości oryginalnych części, wielu użytkowników błędnie zakłada, że zamienniki będą lepsze. W rzeczywistości najtańsze części nie przechodzą porządnej kontroli jakości (o ile w ogóle jakąś przechodzą..). Poza tym części oryginalne są wykonane tak, żeby bez problemu działały z innymi a zamienniki bywają niedopasowane.
Przykładem mogą być klocki hamulcowe - zamienniki są zbyt twarde i powodują nadmierne zużycie tarcz hamulcowych.

Oryginalne części są w Polsce z reguły dostępne od ręki:

• Jacars, Rzeszów, ul. Jana Pawła II 31, tel.: 17 863 24 67; 505 025 179; 505 025 178
• Tarmot 4x4, Wysogotowo, ul. Wierzbowa 113, tel.: 61 814 14 46; 61 814 35 83; 602 250 952

Wymienione sklepy posiadają części oryginalne i zamienniki (z reguły jest to zaznaczone w opisie). W razie wątpliwości warto zadzwonić i dopytać.

Lista zamienników pasujących do Nivy znajduje się TUTAJ (tekst w przygotowaniu).

Jednym z nielicznych wyjątków, kiedy nie warto stosować oryginałów, są łożyska skrzyni biegów. Oryginalne są kiepskiej jakości i warto je zastąpić łożyskami dobrego producenta. TUTAJ (tekst w przygotowaniu) znajduje się lista polecanych zamienników łożysk.

RDZA I PĘKNIĘCIA
Nivy nie rdzewieją bardziej (a czasami nawet mniej) niż inne auta w tym samym wieku. Czasami jednak rdza pojawia się w zaskakujących miejscach, szczególnie wtedy, kiedy właściciel odpowiednio nie dba o zabezpieczenia antykorozyjne. W instrukcji obsługi samochodu podane są miejsca, które powinny być konserwowane raz w roku.
Warto reagować kiedy pojawią się pierwsze objawy korozji, żeby uniknąć większych usterek i kosztownych napraw w przyszłości.

Więcej informacji o  miejscach które najczęściej atakuje korozja oraz jak jej zapobiegać znajdziesz TUTAJ (tekst w przygotowaniu)

Warto porządnie umyć całe auto/podwozie po każdej zabawie w błocie!

USTERKI ELEKTRYCZNE
Wiele usterek elektrycznych jest spowodowanych skrzynką bezpieczników kiepskiej jakości i z reguły są łatwe do usunięcia. Wtyk z tyłu potrafi się wysunąć a blaszki trzymające bezpieczniki czasami wymagają dogięcia lub przeszlifowania papierem ściernym w celu polepszenia kontaktu. Gdzie znajduje się skrzynka z bezpiecznikami? Z lewej strony, pod deską rozdzielczą.

Częstą przyczyną problemów z elektryką jest również brak porządnej masy.

Schematy elektryczne znajdziesz TUTAJ (tekst w przygotowaniu)

DLACZEGO Z NAWIEWÓW LECI TYLKO GORĄCE POWIETRZE?
Sprawdź stan linki otwierającej i zamykającej zawór nagrzewnicy. Zawór znajduje się po lewej stronie siedzenia pasażera, pod deską rozdzielczą. Przy odrobinie szczęścia wystarczy ją tylko ponownie podłączyć lub wyregulować.

Z reguły jednak zawór koroduje i jest przez to cały otwarty. Zawór można wymienić ale wymaga to odrobinę.. cierpliwości ;) Jeżeli zdecydujesz się na wymianę, warto kupić zawór ceramiczny, który jest o wiele trwalszy. Niektórzy stosują prostsze rozwiązanie - montują pod maską zwykły zawór kulowy, który zamykają latem a na zimę otwierają. Proste i skuteczne.

KIEPSKI UKŁAD KIEROWNICZY
Mimo, że układ kierowniczy Nivy raczej nigdy nie będzie w stanie zadowolić swoim działaniem Jeremiego Clarksona, nie jest w rzeczywistości aż tak zły. Jeśli jednak uważasz, że w Twoim egzemplarzu mogłoby być lepiej, skorzystaj z poradnika: regulacja przekładni kierowniczej (tekst w przygotowaniu)

Wskazówka: Wielu osobom oceniającym zużycie tulei zawieszenia po ich wyglądzie wydaje się, że nadają się do wymiany. W rzeczywistości, tuleje w Nivie są bardzo wytrzymałe i w 9 na 10 przypadkach nie są wcale zużyte. Zanim zamówisz komplet nowych sprawdź, czy stare na pewno nadają się już do wymiany (luzy, pęknięcia). Przed wymianą rozważ wymianę tulei gumowych na polibusze.
Warto również od czasu do czasu sprawdzić/dokręcić śruby mocujące dolne wahacze.

DLACZEGO HAMULCE NIVY NIE DZIAŁAJĄ JAK NALEŻY?
Nivy mają bardo dobre hamulce o ile wszystko pracuje tak jak powinno. Modele przed 1994 rokiem nie są wyposażone w samoregulatory hamulców więc hamulce osi tylnej muszą być od czasu do czasu regulowane ręcznie (zasadniczo warto zajrzeć przed przeglądem technicznym). Regulacja jest dość prosta, oto moje wskazówki

Wskazówka: cylinderki hamulcowe od nivy po 1994 roku z samoregulatorem można zastosować zamiast cylinderków bez samoregulatora.
Kolejną dziwną rzeczą w układzie hamulcowym Nivy jest regulator umieszczony nad tylną osią. Sprawdź czy rusza się tak jak to określono  w instrukcji oraz czy jest porządnie nasmarowany wewnątrz jego gumowej osłonki.
Jeśli potrzebne są nowe klocki lub okładziny hamulcowe, oryginalne części są rekomendowane przez większość użytkowników jako nie tylko te, które dają lepsze wyczucie ale również nie są tak agresywne wobec tarcz/bębnów jak niektóre zamienniki. Jeśli zamierzasz odpowietrzać układ hamulcowy, to pamiętaj, że z przodu znajdują się po DWA odpowietrzniki na zacisk.

MODYFIKACJE
Prawdopodobnie wszyscy lubimy modyfikować nasze Nivy tak, by były niepokonane w off-roadzie. Szczególnie, że Niva ma naturę samochodu "zrób to sam". Naprawdę jednak wiele z modyfikacji nie jest potrzebnych (ale mogą sprawiać frajdę zrobione wszystkie na raz). Przed wpadnięciem w wir modyfikacji i rozpoczęciem przygotowań Nivy musisz to przeczytać. THE FULL HOODOO http://www.ladaniva.co.uk/baxter/resources/TheFullHoodoo.pdf (tekst w opracowaniu)

JAKIE NAJWIĘKSZE OPONY MOGĘ ZAMONTOWAĆ?
Największymi oponami pasującymi do seryjnej Nivy są opony o rozmiarze 195/80/16 (felga fabryczna) oraz 205/80/15. Możesz również zastosować większe wraz z liftem zawieszenia lub/dodatkowo z wyciętymi nadkolami. Po więcej informacji zajrzyj do http://www.ladaniva.co.uk/baxter/resources/TyreSize.htm (tekst w opracowaniu)

FELGI SUZUKI OSTRZEŻENIE
Popularną modyfikacją jest montaż 15" felg od Suzuki (ponieważ jest to jeden z niewielu samochodów, który dzieli z Nivą tożsame parametry felg-PCD-tzw. rozstaw śrub. Jednak bądź ostrożny, gdyż felgi od Suzuki niosą za sobą pewne ryzyko. Pierwszą kwestią jest kwestia legalności ze względu na off-set (tzw. odsadzenie) co powoduje poszerzenie rozstawu kół względem fabrycznych felg 15".
Zmieniona szerokość rozstawu kół ma bezpośredni wpływ na przedwczesne zużycie łożysk kół, sworzni, końcówek drążków kierowniczych, a nawet układu kierowniczego. Co prawda zdania na ten temat są podzielone, ale jest zbyt wielu ludzi, którzy zgłaszali problemy z łożyskami kół po montażu felg od Suzuki,  by można było uznać te słowa za całkowicie bezzasadne. Zauważ, że zarówno Australijscy jak i Południowo Afrykańscy dealerzy części stanowczo nie rekomendują montażu felg od Suzuki (a są to osoby, które żyją ze sprzedaży części które uszkadzają sie przez nieodpowiednie koła, więc mówi to samo za siebie).
Wiele zależy od stanu twojej Nivy, rozmiaru opon i ciśnienia na jakim jeździsz (wyższe ciśnienie oznacza mniej siły przenoszonej na przekładnię kierowniczą),  ustawienia zawieszenia i stanu łożyskowania kół. Nie można nie wspomnieć, że felgi Suzuki występują z różnym odsadzeniem, niektóre z widocznie większym niż inne. Rekomendowałbym ludziom jeżdżącym na felgach Suzuki stosowanie najwyższego dopuszczalnego ciśnienia w celu delikatnego zmniejszenia sił oddziaływujących na układ kierowniczy.
Zbacz moją listę samochodów ze zgodnym z Nivą rozstawem śrub. http://www.ladaniva.co.uk/baxter/resources/StudPatternList.htm (w opracowaniu)

ZESTAWY DO LIFTU?
Zestawy liftujące do Nivy są dostępne w sklepach w Brazylii, Rosji i Europie. Sprężyny do liftu są jeszcze łatwiej dostępne. Jednak Niva jest samochodem, w którym lift zawieszenia możemy w łatwy sposób wykonać sami, szczególnie z użyciem specjalnego, sprawdzonego liftu Hoodoo. Są 4 podstawowe metody na podniesienie zawieszenia-sprawdź stronę w celu zapoznania się ze szczegółowymi informacjami  http://www.ladaniva.co.uk/baxter/resources/BaxterLift.htm (w opracowaniu)

PRZESZCZEP WEBERA
Oryginalny rosyjski gaźnik w większości Niv nie jest złym gaźnikiem, jest jednak mały i popularną modyfikacją jest jego wymiana na gaźnik Webera występujący w różnych europejskich samochodach (np. DGAV z popularnych fordów z lat 70-80 lub fiata). Jest tani, a przeszczep prosty, zwykle można go wykonać używając fabrycznych elementów. Mimo wszystko gaźnik Łady nie jest tak zły jak niektórzy ludzie twierdzą, ale Weber ma większe gardziele więc modyfikacja jest zalecana przez wielu w celu zwiększenia mocy i możliwości jezdnych (o ile jesteś w stanie znaleźć odpowiednie warunki). Więcej informacji http://www.ladaniva.co.uk/baxter/resources/WeberSwap.htm (w opracowaniu).

JAKI SILNIK MOGĘ PRZESZCZEPIĆ?
Podczas gdy wkładając ogrom pracy można zastosować bardzo wiele silników (zobacz swapy silników w dziale mody w galerii http://www.ladaniva.co.uk/baxter/Gallery/index.htm (w opracowaniu)), jedynym silnikiem, który wymaga stosunkowo mało pracy, a jego montaż jest dobrze udokumentowany jest silnik DOHC od Fiata/Lancii. Informacje o swapie http://www.ladaniva.co.uk/baxter/resources/index.htm (w opracowaniu).

AMORTYZATORY O ZWIĘKSZONYM SKOKU OSTRZEŻENIE
Nie montuj znacząco twardszych amortyzatorów bez wzmocnienia mocowania-z przodu ryzykujesz uszkodzenie górnych mocowań. W rzeczywistości przednie amortyzatory Nivy są wyśmienite do off-roadu i nie wymagają wymiany na twardsze (twardsze amortyzatory wpłyną nawet negatywnie na przygotowanie terenowe).
Wymiana amortyzatorów jest oczywiście zalecana jeśli oryginalne są zużyte. Jeśli nie możesz nabyć oryginalnych amortyzatorów, zamienniki powinny w porządku. Upewnij się jedynie, że nie są twardsze niż fabryczne. Jeżeli jednak potrzebujesz twardszych amortyzatorów, możesz wzmocnić punkty mocowania kątownikiem lub polepszyć spawy.

Poradnik jak wzmocnić mocowanie amortyzatorów znajdziesz TUTAJ

Niektórzy właściciele mają podobne problemy z umieszczeniem zbyt twardych amortyzatorów z tyłu.
Procomp ES900 są popularnym sposobem na ulepszenie amortyzacji z tyłu. Są dostępne w standardowym rozmiarze oraz dłuższe (np. do Nivy z liftem).

INNE SPRAWY
Nie zeruj licznika przebiegu dziennego jeżeli samochód jest w ruchu.   
Prowadnice przednich szyb oraz ich uszczelki często wymagają smarowania smarem silikonowym aby działać poprawnie.
Bądź delikatny dla korbek od szyb-są łamliwe.
Duży tajemniczy wihajster na prawo od tablicy jest ściemniaczem do podświetlenia wskaźników/tablicy.
Wycieraczki reflektorów, o ile dobrze pamiętam, pracują jedynie gdy światła są załączone.
Światła, ogrzewanie, wycieraczki, itp. pozostają włączone po wyłączeniu zapłonu więc pamiętaj żeby nie zostawiać ich włączonych, bo rozładują akumulator.
Jeśli w kabinie czuć zapach paliwa to prawdopodobnie odpowiada za to zawór par paliwa lub jego wąż (znajdujące się za bocznym panelem obok tylnej kanapy).
Uzupełniaj bak paliwa powoli jako że paliwo prawdopodobnie będzie się cofać/chlapać po przekroczeniu połowy objętości zbiornika.
Wskaźnik paliwa zachowujący się jak pijany jest normalnym zjawiskiem niełatwym w  naprawie-naucz się czytać jego wskazania.

OFF ROAD OSTRZEŻENIE
[Przede wszystkim zdrowy rozsądek, jednak w kilku potencjalnych sytuacjach czai się niebezpieczna pułapka (szczególnie dla początkujących)-warto więc zerknąć na wiele świetnych poradników i FAQ w internecie (np. https://www.landrover.com/gl/en/lr/owners/land-rover-guides/a-guide-to-off-roading/ )przed prawdziwą zabawą lub wyciąganiem z błota/wklejki.
Wskazówka: Najlepszą ogólną wskazówką jaką mogę dać to bycie delikatnym zamiast radosnego przeciwstawienia Twojej biednej Nivy przeszkodzie lub nie bycie zbyt cool lub leniwym żeby wyjść naprzód i sprawdzić niepewny kawałek trasy, głębokość rzeki, kolein, itp.
Bądź pewien na 100% tego co robisz zanim zaczniesz wyciąganie z błota/wklejki. Nie używaj haka do holowania innego samochodu , bo rozerwiesz Nivę na kawałki i być może zrobisz krzywdę również sobie.

Haki do holowania nie są odpowiednie do wyciągania z wklejki, chyba że chcesz aby ten hak przeleciał obok twojej głowy z prędkością światła (możesz użyć uchwytów haka holowniczego z usuniętym hakiem i szeklą). Wszelkie gadżety i sprzęty potrzebne do wyciągania z wklejek, włączając w to uchwyty w twoim samochodzie powinny być odpowiednie.

GDZIE MOGĘ ZNALEŹĆ WIĘCEJ?
Tu jest moja kolekcja informacji o Nivie http://www.ladaniva.co.uk/baxter/NivaMainPage.html : swapy, modyfikacje, ponad 50 klubów, lifty, manuale, rady i triki, modyfikacje off-road, sławna strona Cloggy'iego odnośnie swapu silnika DOHC od Fiata  i wiele więcej...
Dla angielskojęzycznych posiadaczy Nivy http://www.lada.co.uk/forum/index.php forum jest najlepszym  z anglojęzycznych, w innym przypadku sprawdź gdzie jest najbliższy klub Nivy http://www.ladaniva.co.uk/baxter/clubs.htm. Manual do Nivy jest również bardzo użytecznym źródłem wiedzy, które każdy posiadacz Nivy powinien pobrać http://www.ladaniva.co.uk/index.html#Manuals

Tekst został opracowany w oparciu o Baxter's Niva Site, za zgodą autora. Rozszerzony o dodatkowe informacje dzięki wiedzy i uprzejmości użytkowników Polskiego Forum Niva 4x4
Autorzy nie ponoszą żadnej odpowiedzialności za niewłaściwe użycie przedstawionych tu informacji. Jeśli nie jesteś pewien czy dasz radę sam przeprowadzić modyfikacje/naprawy, zaprowadź auto do profesjonalnego warsztatu!

© Polskie Forum Niva 4x4